Sąd Arbitrażowy w sprawie spornych umów najmu
14-10-2014
Sporo mówi się ostatnio o inicjatywie Unii Deweloperów Komercyjnych polegającej na powołaniu do życia sądu arbitrażowego, sprawnie i profesjonalnie rozpoznającego spory między wynajmującymi a najemcami centrum handlowego.
Sąd ten – według zapowiedzi specjalistów UDNK- może stanowić rewolucję w rozpoznawaniu sporów z umów najmu.
Postępowanie przed Sądem Arbitrażowym ma być odformalizowane i sprawne. Sąd taki byłby wyposażony w moduł elektroniczny, redukujący do minimum zbędne formalności. Pisma procesowe składane byłyby pocztą elektroniczną. Nie prowadziłoby się dowodów z zeznań świadków ani przesłuchania stron, chyba, że byłoby to absolutnie konieczne. Zeznania takie można byłoby wówczas złożyć za pośrednictwem wideo lub telekonferencji. Wyrok sądu arbitrażowego miałby taką samą moc, jak wyrok „normalnego” sądu powszechnego, z jednym wszakże wyjątkiem – nie przysługiwałaby od niego apelacja. Wyrok nadawałby się od razu do egzekucji.
Przypomnijmy, we wrześniu 2013 r. Minister Gospodarki we współpracy z Ministrem Sprawiedliwości powołał Zespół do spraw systemowych rozwiązań w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów gospodarczych.
W ubiegłym tygodniu zakończył się proces konsultacji społecznych. Zgodnie z przygotowanym projektem ustawy, rewolucyjne zmiany mają dotyczyć skrócenia drogi instancyjnej w postępowaniach postarbitrażowych (a więc takich, w których jedna ze stron nie zgadza się z wyrokiem i podnosi, że wyrok ten narusza podstawowe zasady porządku prawnego RP). W takim wypadku strona może wnieść do sądu powszechnego odpowiednią skargę. Sprawę rozpoznawać będzie wówczas właściwy sąd apelacyjny jako sąd jedynej instancji. Natomiast w postępowaniu o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego nie będzie przysługiwało zażalenie. Zgodnie z intencjami pomysłodawców ustawy, zmianie ulegnie również termin do wniesienia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Z obecnych trzech miesięcy, termin ten ulegnie skróceniu do dwóch.
Proponowane zmiany należy uznać za niezwykle pomyślne dla branży centrów handlowych. Nie dość bowiem, że powstaje instytucja, która będzie szybko i profesjonalnie rozstrzygać spory między wynajmującymi i najemcami, to jeszcze w korzystnym kierunku zmieniają się przepisy proceduralne odnoszące się do ewentualnej, późniejszej kontroli legalności jej wyroków. Tylko naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego RP może skutkować uchyleniem wyroku sądu arbitrażowego. Nie można będzie w konsekwencji zarzucać sądowi polubownemu, że np. zinterpretował treść umowy w duchu biznesowym a nie prawnym albo, że za zbędne uznał przesłuchanie świadków lub stron.